بررسی اولویت‌‌بندی عوامل مؤثر بر مدیریت چرا با استفاده از روش AHP در مراتع عشایری استان فارس

Authors

  • حسین بارانی دانشیار، گروه مرتع، آبخیزداری و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران،
  • سیدمحمدرضا حبیبیان استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، فارس، ایران
Abstract:

تخریب مراتع، اعمال چرای بی‌رویه و ضعف مدیریت صحیح چرا از موضوعاتی است که تعادل اکوسیستم‌های مرتعی را به هم زده و بقای زندگی شبانی را به مخاطره انداخته است. بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر مدیریت چرا به عنوان قدم اولیه برای بهبود و تبدیل این وضعیت به حالت پایدار ضرورت دارد. این تحقیق در زیست‌بوم عشایر طایفه‌ی شش بلوکی از ایل قشقایی در استان‌های فارس و بوشهر در سال‌ 1395 انجام گرفت. روش جمع‌آوری اطلاعات در این تحقیق، کتابخانه‌ای و میدانی (پرسش‌نامه و مصاحبه) بود. از 40 بهره‌بردار خبره و 25 کارشناس خبره مرتبط با موضوع تحقیق، پرسش‌نامه ویژه مقایسات زوجی تکمیل گردید. برای تعیین و مقایسه وزن و اولویت عوامل مؤثر بر مؤلفه‌های مدیریت چرا از دو دیدگاه بهره­برداران و کارشناسان از روش‌های توصیفی و آماری ناپارامتریک استفاده شد. نتایج نشان داد که در اکثر موارد بین دو دیدگاه از نظر وزن‌دهی و اولویت‌بندی به عوامل مؤثر بر مؤلفه‌های مدیریت چرا تفاوت معنی‌داری وجود دارد(01/0p<). همچنین در بسیاری از موارد، تفاوت وزنی بسیار بالا بوده و در برخی از موارد، میزان تفاوت نظرات بین دو گروه پاسخگو ناچیز می‌باشد. برای تلفیق دو دیدگاه بهره‌برداران و کارشناسان از روش AHPبهره‌گیری شد. نتایج نشان داد که در این روش ، اشتراک دو دیدگاه 6/72 درصد می‌باشد. حمایت دولت از طریق تامین علوفه و آب در خشکسالی‌ها، هماهنگی کارشناسان با بهره‌برداران در تعیین تقویم کوچ، جلوگیری از تغییر کاربری اراضی مرتعی در ییلاق و تثبیت ایل راه‌ها و به ثبت رساندن حق ارضی عشایر جهت انجام کوچ از جمله پیشنهادهای اجرایی این تحقیق جهت ساماندهی کوچ زود هنگام به مراتع ییلاقی و بهبود مدیریت چرا می‌باشند.   

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) (مطالعۀ موردی: بخشی از مراتع قشلاقی استان سمنان)

یکی از شیوه‌های مرسوم تحقیق دربارة شناخت موضوع یا تصمیم‌گیری در جوامع توجه به آرای افراد جامعه است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع با توجه به دیدگاه‌های جامعة مرتع‌دار مراتع قشلاقی استان سمنان است. در این راستا، عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع به عوامل انسانی (اقتصادی و اجتماعی) و طبیعی (شرایط توپوگرافی، ویژگی‌های اقلیمی، زمین‌شناسی و خاک) به منزلة معیار اصلی تقسیم شد. زیرمعیارها بر...

full text

بررسی عمده‌ترین عوامل تأثیر‌گذار بر مدیریت چرا در مراتع مناطق خشک (مطالعه موردی: مراتع قشلاقی استان سمنان)

تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر در مدیریت چرا در مراتع قشلاقی به شیوهء پیمایشی در سال 1387 در استان سمنان به اجرا در آمد. تمام بهره‌برداران از مراتع قشلاقی در استان سمنان، جمعیت مورد بررسی در این پژوهش را تشکیل می­دهند. تعداد نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی شده با تخصیص نسبتی و به کار‌گیری فرمول کوکران 30 مرتع بدست آمد. داده‌ها با کمک پرسشنامه و بازدید‌های میدانی جمع‌آوری و با ا...

full text

عوامل موثر بر پذیرش سیستم مدیریت چرا در مراتع ییلاقی در شهرستان ملکشاهی استان ایلام

عدم مشارکت جوامع محلی و مشارکت­های منفعلانه در مدیریت منابع طبیعی و نبود زمینه­های مدیریت بومی و عدم استفاده موثر از جوامع محلی در تصمیم­سازی، تصمیم­گیری و عدم حضور ذی­نفع­ها، ذی­نفوذها و تصمیم­گیران محلی در برنامه­های حفاظت آب و خاک موجب ناکارآیی برنامه‌های دولتی در حفاظت منابع طبیعی گردیده است. بنابراین این پژوهش به دنبال یافتن پاسخی مناسب جهت این سوال است که چرا بهره‌برداران شهرستان ملکشاهی ...

full text

بررسی عمده ترین عوامل تأثیر گذار بر مدیریت چرا در مراتع مناطق خشک (مطالعه موردی: مراتع قشلاقی استان سمنان)

تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر در مدیریت چرا در مراتع قشلاقی به شیوهء پیمایشی در سال 1387 در استان سمنان به اجرا در آمد. تمام بهره برداران از مراتع قشلاقی در استان سمنان، جمعیت مورد بررسی در این پژوهش را تشکیل می­دهند. تعداد نمونه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی شده با تخصیص نسبتی و به کار گیری فرمول کوکران 30 مرتع بدست آمد. داده ها با کمک پرسشنامه و بازدید های میدانی جمع آوری و با ا...

full text

بررسی عوامل مؤثر بر مدیریت زمانی چرای دام در مراتع استان لرستان (مطالعۀ موردی: شهرستان کوهدشت)

توجه به رعایت زمان چرای دام در مراتع اهمیت بسیاری در حفظ مراتع کشور و جلوگیری از تخریب آن خواهد داشت. هدف از این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر رعایت زمان چرای دام در مراتع شهرستان کوهدشت استان لرستان می­باشد. مطالعۀ حاضر جزء تحقیقات پیمایشی بوده و جامعۀ آماری مورد نظر را دامداران عشایری شهرستان کوهدشت تشکیل می­دهند. حجم نمونه نیز از میان 1038 نفر جامعه آماری، 310 نفر از طریق فرمول کوکران تعیین شد. ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 26  issue 4

pages  521- 530

publication date 2019-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023